Γεμιστής Δρώμενα

 

https://www.youtube.com/watch?v=IvcEFMQYP3I

Παρουσίαση του βιβλίου του Καψίδη Ναθαναήλ . « ΓΕΜΙΣΤΉΣ ΔΡΩΜΕΝΑ»που έγινε στο Ανθίμειο ίδρυμα στις 11-5-2014

Σας καλησπερίζω με τη σειρά μου και σας καλωσορίζω στην παρουσίαση του βιβλίου του κ. Καψίδη Ναθαναήλ, «Γεμιστής δρώμενα , αναμνήσεις παιδικών χρόνων». Θα ήθελα πρώτα απ’ όλα να τον ευχαριστήσω για την τιμητική πρόσκληση που μου έκανε να το προλογίσω. Μόλις το πήρα στα χέρια μου το διάβασα μονομιάς και πιστεύω πως αποτελεί ένα πολύ βασικό βιβλιογραφικό οδηγό για τη λαογραφία του τόπου μας και μια έμπρακτη προσφορά τιμής στο πολιτισμό της περιοχής μας. Το παρόν βιβλίο αποσκοπεί στην καταγραφή και προβολή του λαϊκού πολιτισμού σε μια τεχνολογική εποχή όπου το παραδοσιακό έχει ακυρωθεί και περιθωριοποιηθεί όπως πολλοί νομίζουν. Στο χώρο των λαογράφων όμως τις τελευταίες δεκαετίες έχει επικρατήσει μια διαφορετική θεώρηση σε ότι αφορά τον παραδοσιακό πολιτισμό. Υποστηρίζεται ότι δεν είναι στατικός αλλά δυναμικός και επομένως τα στοιχεία του δεν επιβιώνουν στο περιθώριο της σύγχρονης κοινωνίας αλλά μεταλλάσσονται. Όταν για πρώτη φορά πριν από πέντε περίπου χρόνια διάβασα ένα από τα πρώτα κείμενα του που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Βήρα» συνειδητοποίησα πως ο ίδιος αισθάνεται ηθική υποχρέωση να διατηρήσει το λαϊκό πολιτισμό και να τον προβάλλει ιδιαίτερα στις νέες γενιές.

Το χωριό του αποτέλεσε όχι μόνο τον γενέθλιο τόπο του αλλά και πηγή έμπνευσης και δημιουργίας, γιατί ο τόπος μας αποτελεί προέκταση του εαυτού μας. Η αγάπη του για τη Γεμιστή και η έντονη επιθυμία του να προωθεί με κάθε τρόπο τον πολιτισμό τον οδήγησαν στη προσπάθεια να ξαναδέσει το νήμα του χρόνου με περισσή ευαισθησία σαν άνθρωπος που θέλει και γνωρίζει πώς να επιστρέφει ταξιδεύοντας με τη σκέψη, με ένα χαμόγελο ή με ένα δάκρυ σε εποχές αλλοτινές. Προσπάθησε να καταγράψει και να περισώσει από τη λήθη του χρόνου ήθη, έθιμα, πρόσωπα, ονόματα, τη διάλεκτο, λόγια παλαιών ανθρώπων και άλλα στοιχεία της καθημερινής ζωής του τόπου μας. Κάνει διαδρομές στο χρόνο που θα μπορούσαμε να τις χαρακτηρίσουμε ανάσες κοντά στο ποτάμι , «όπου ξεκουράζονταν και δροσίζονταν τα παιδιά, έπαιζαν με τα παιδιά από την απέναντι πλευρά, αφήνοντας τη πολιτική για τους μεγάλους», όπως γράφει ο ίδιος, ματιές σε ένα μακρινό ορίζοντα, όπου γλεντά με τα έθιμα του γάμου, ξενυχτά στα νυχτέρια, κοπιάζει και σκληραγωγείται στα αλώνια. Τον εμπνέει και τον συγκινεί η επιστροφή στο σχολείο όπου μαθαίνει τα πρώτα του γράμματα, τον καθηλώνει ο ήχος της καμπάνας που χτυπά άλλοτε χαρούμενα και άλλοτε θλιμμένα καλώντας τους πιστούς σε όλες τις γιορτές της χριστιανοσύνης.

Ακολουθεί τα βήματα της μνήμης στο χωριό των παιδικών του χρόνων, περιπλανιέται στους δρόμους και τους χώρους. Ακούει τις χαρούμενες φωνές των παιδιών που παίζουν κρυφτό και συναντά φίλους και συγχωριανούς στα καφενεία..

Ο συγγραφέας όμως δεν έκανε απλές αναδρομές στο παρελθόν στο καλαίσθητο βιβλίο του, δεν περιέγραψε μόνο τόπους και ανθρώπους, δεν δάκρυσε ίσως στρέφοντας το βλέμμα του στο παρελθόν, δεν συνέβαλε μόνο στη γνώση του παρελθόντος και στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και στην καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης και στην ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης και κρίσης.

 Οι σύγχρονοι ιστορικοί παραδέχονται ότι πίσω από τη συνειδητή καταγεγραμμένη ιστορία υπάρχει μια ασυνείδητη ή υποσυνείδητη ιστορία που δεν έχει καταγραφεί, πρόκειται για την αδιάκοπη ροή της καθημερινής ζωής για τα λόγια που ειπώθηκαν για τις πράξεις που έγιναν, αυτή η σιωπηλή ζωή υποστηρίζουν δεν πρέπει να παρασιωπηθεί.

Η συνειδητοποίηση της ιστορικότητας του λαϊκού πολιτισμού δίνει μία σημαντική ώθηση στην επιστήμη της λαογραφίας. Τα λαογραφικά βιβλία είναι θησαυροφυλάκια του παρελθόντος στα οποία φυλάσσεται η μνήμη της πορείας του λαού μας.

Η συγγραφή ενός βιβλίου δεν δίνει μόνο εσωτερική χαρά σε εκείνον που το γράφει αλλά έχει και ένα εξωτερικό γνώρισμα που είναι η αμοιβαιότητα και η διανομή των αισθημάτων με το κοινό.

 Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι το βιβλίο αυτό απευθύνεται σε όσους θέλουν να ταξιδέψουν στο παρελθόν, επιστρατεύοντας ταυτόχρονα επινοητικότητα και κουράγιο για το μέλλον.

Εύχομαι κ Καψίδη να συνεχίσετε με τον ίδιο ζήλο, την ίδια σοβαρότητα και υπευθυνότητα την αξιοθαύμαστη προσπάθεια σας και το βιβλίο αυτό να γεννήσει και άλλα.

Μαρκοπούλου Μελπομένη

Φιλόλογος

Από την παρουσίαση του Βιβλίου

«ΓΕΜΙΣΤΗΣ ΔΡΩΜΕΝΑ»

…………………………………………………………………

…………………………………………………………….

Το βιβλίο θέτει σήμερα στο ευρύτερο κοινό την άποψη ότι η Αρχαία Δύμη τοποθετείται στην περιοχή της Γεμιστής κοντά στη ζεύξη του ποταμού Έβρου, στη δυτική όχθη απέναντι από τα αρχαία Κύψελα τα σημερινά Ίψαλα. Από εδώ πρέπει να πέρασε και ο Ισαάκιος Κομνηνός όταν ήλθε από την Κωνσταντινούπολη ψάχνοντας τον τόπο για την Παναγία την Κοσμοσώτειρα. Η οδική προσπέλαση αυτό επέβαλλε.

Η Δύμη είναι ο τελευταίος οικισμός πριν το ποτάμι κατά μήκος της Εγνατίας οδού στα όρια του Δήμου Αλεξανδρούπολης. Μεσημβρία (Ζώνη) , Μάκρη, Σάλη, Τραϊανούπολη, Δορίσκος, Βήρα, Δύμη(λιμάνι).

Το βιβλίο αμφισβητεί και την ονομασία του χωριού που τη θεωρεί λανθασμένη μετάφραση της Τουρκικής . Γκεμιτζήκιοϊ = Τόπος βαρκάρηδων. Άρα ύπαρξη λιμανιού. Σ αυτό συνηγορούν τα κατά καιρούς ευρήματα.

Μένει στις αρχαιολογικές έρευνες να αποδείξουν του λόγου το αληθές.

Το βιβλίο με τρόπο πηγαίο, καρδιακό, αυθόρμητο , δίνει ιστορικολαογραφικές πληροφορίες για τη ζωή των κατοίκων, στις γιορτές, που πάντα αποτελούσαν αφορμή κοινωνικών εκφάνσεων, στο ποτάμι, στα χωράφια και στα λαγκάδια, στα έθιμα του γάμου ,στα καφενεία και στο σχολείο.

Ο γράφων δεν ομιλεί ως παρατηρητής για τα δρώμενα , αλλά ως μέρος αυτών.

Το φωτογραφικό υλικό , σχολιασμένο εκτενώς , τεκμηριώνει τα λεγόμενα καθώς αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα της καθημερινότητας και όχι μόνον.

Οφείλουμε χάριτες στους φωτογράφους επαγγελματίες και ερασιτέχνες που διέσωσαν με το φακό τους όλες αυτές τις σπάνιες στιγμές.

Ευχαριστώ και από τη θέση αυτή την εφημερίδα «ΒΗΡΑ» για τη φιλοξενία πολλών από τα κείμενα του βιβλίου.

Καψίδης Ναθαναήλ